Fotowoltaika a pożary. Obalamy mity.

W miarę rosnącej popularności instalacji fotowoltaicznych, coraz więcej osób zaczyna zadawać pytania dotyczące bezpieczeństwa tych systemów. Jednym z najczęściej pojawiających się tematów są obawy związane z ryzykiem pożarowym. Wokół fotowoltaiki narosło wiele mitów i nieporozumień, które mogą budzić niepotrzebny strach. Niektóre z tych przekonań są tak rozpowszechnione, że często zniechęcają ludzi do inwestowania w odnawialne źródła energii. W rzeczywistości, prawidłowo zaprojektowane, zainstalowane i serwisowane systemy fotowoltaiczne są bardzo bezpieczne. Jak w każdym przypadku, kluczowe jest zrozumienie rzeczywistego ryzyka oraz sposobów minimalizowania potencjalnych zagrożeń. W tym artykule obalimy najpopularniejsze mity dotyczące pożarów związanych z instalacjami fotowoltaicznymi, aby rozwiać wątpliwości i pomóc w podjęciu świadomej decyzji o inwestycji w własną elektrownię słoneczną. 

Czy panele fotowoltaiczne mogą się zapalić?

Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest ten, że pożary instalacji fotowoltaicznych są częste. W rzeczywistości, prawidłowo zainstalowane i serwisowane systemy fotowoltaiczne są bardzo bezpieczne. Według niemieckiego TÜV Rheinland oraz brytyjskiego BRE National Solar Centre, pożary wywołane przez instalacje fotowoltaiczne stanowią zaledwie promil wszystkich pożarów, co oznacza, że ryzyko jest minimalne. Panele fotowoltaiczne, wykonane z wysokiej jakości materiałów i zainstalowane przez wykwalifikowanych specjalistów, nie stanowią większego zagrożenia pożarowego niż jakiekolwiek inne urządzenia elektryczne w domu.

Pożar fotowoltaiki  – przyczyny

Dlaczego panele fotowoltaiczne się palą? Co może być przyczyną pożaru? Te pytania często padajają w kontekście rosnącego zainteresowania energią odnawialną i montażem instalacji fotowoltaicznych. Chociaż panele słoneczne są generalnie bezpieczne i mają niski wskaźnik awaryjności, istnieje kilka czynników, które mogą prowadzić do ryzyka pożaru. 

Oto niektóre z nich:

• Błędy montażowe – niewłaściwie zamontowane instalacje fotowoltaiczne mogą prowadzić do powstania łuku elektrycznego. Źle zainstalowane okablowanie, uszkodzone połączenia czy użycie nieodpowiednich materiałów np. niekompatybilnych złączek MC4, mogą stać się przyczyną pożaru.
• Uszkodzenia mechaniczne – instalacje fotowoltaiczne są wystawione na działanie czynników atmosferycznych, takich jak grad, śnieg czy silny wiatr. Uszkodzenia mechaniczne np. zerwane lub uszkodzone przewody, mogą prowadzić do krótkich spięć i w konsekwencji do pożaru.
• Wady produkcyjne – rzadko, ale jednak, zdarzają się wady fabryczne paneli fotowoltaicznych, które mogą prowadzić do przegrzania i zapłonu.
• Niska jakość komponentów – tanie i niskiej jakości komponenty są bardziej podatne na awarie.
• Brak regularnych przeglądów – okresowe kontrole pomagają wykryć ewentualne usterki i uszkodzenia i tym samym uniknąć ryzyka pożaru. 

Jak zmniejszyć ryzyko pożaru?

Ryzyko pożaru fotowoltaiki jest generalnie bardzo niskie, oceniane na promil w kontekście liczby zainstalowanych systemów w porównaniu do przypadków pożarów. Jednakże, nawet przy tym niskim ryzyku, ważne jest podjęcie dodatkowych działań mających na celu zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa.Oto kilka kwestii, które należy wziąć pod uwagę chcąc ograniczyć ryzyko do minimum:

• Wybór sprawdzonego instalatora – profesjonalni instalatorzy posiadają niezbędne doświadczenie i wiedzę, aby zapewnić prawidłowy montaż systemu fotowoltaicznego. Montaż zgodny z obowiązującymi normami i standardami bezpieczeństwa, znacznie obniża ryzyko awarii i potencjalnych problemów. Wybierając specjalistę, zyskujesz pewność, że system będzie działał efektywnie i bezpiecznie, co jest kluczowe dla minimalizacji ryzyka pożaru.
• Zastosowanie wysokiej jakości komponentów – użycie wysokiej jakości komponentów minimalizuje ryzyko awarii i zapewnia długoterminową niezawodność systemu fotowoltaicznego. Wybór sprzętu od renomowanych producentów znacząco obniża ryzyko wystąpienia problemów, takich jak zwarcia czy uszkodzenia, które mogą prowadzić do poważniejszych awarii, w tym pożarów.
• Dodatkowe zabezpieczenia – standardem powinna być ochrona systemu przed przeciążeniami i zwarciami, a także możliwość całkowitego odcięcia zasilania w razie wykrycia nieprawidłowości. Warto jednak wyposażyć swoją instalację w dodatkowe elementy prewencji pożarowej jak np. taśmy samogaszące Columbus Safe, które w przypadku zapłonu automatycznie uwalniają gaz, który gasi ogień i chłodzi otoczenie, zapewniając dodatkowe bezpieczeństwo.
• Regularne przeglądy – systemy fotowoltaiczne powinny być regularnie serwisowane w celu wykrycia i usunięcia ewentualnych usterek. Regularne przeglądy pozwalają na monitorowanie stanu technicznego instalacji, identyfikowanie zużytych lub uszkodzonych komponentów oraz zapewniają prawidłowe funkcjonowanie całego systemu. Dbanie o regularny serwis nie tylko zwiększa efektywność energetyczną, ale także znacząco zmniejsza ryzyko problemów, w tym potencjalnych zagrożeń pożarowych.

Jak strażacy radzą sobie z pożarami instalacji fotowoltaicznych?

Jednym z mitów jest przekonanie, że strażacy nie chcą gasić pożarów budynków z instalacjami fotowoltaicznymi i nie podejmują akcji. To nieprawda. Strażacy są odpowiednio przeszkoleni i dysponują odpowiednim sprzętem do gaszenia pożarów związanych z instalacjami fotowoltaicznymi. Kluczowym elementem jest tutaj odłączenie instalacji od źródła zasilania, co zmniejsza ryzyko porażenia prądem podczas akcji gaśniczej.

Czym gasić fotowoltaikę?

Przede wszystkim, w przypadku pożaru instalacji fotowoltaicznej, kluczowe jest zachowanie spokoju i unikanie podejmowania prób gaszenia ognia na własną rękę. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest natychmiastowe opuszczenie budynku i wezwanie straży pożarnej. Profesjonalni strażacy są odpowiednio przeszkoleni do radzenia sobie z tego typu zagrożeniami. Mimo to, warto w domu mieć gaśnicę proszkową zawierającą co najmniej 4 kg proszku gaśniczego, która umożliwia bezpieczne gaszenie instalacji elektrycznych z odległości co najmniej 1 metra. Gaśnica ta powinna znajdować się obok falownika i urządzenia zabezpieczającego instalację. Choć posiadanie gaśnicy w domu nie jest obowiązkowe, jej obecność może w wielu przypadkach zapobiec rozwinięciu się pożaru na wczesnym etapie. Koszt gaśnicy jest niewielki w porównaniu do potencjalnych strat, jakie mogą wyniknąć z pożaru.

Ile pożarów fotowoltaiki w Polsce?

Dokładne dane dotyczące liczby pożarów fotowoltaiki w Polsce mogą być trudne do uzyskania, ponieważ jeśli takie się zdarzają, są one klasyfikowane jako pożary instalacji elektrycznej. Jednakże, statystyki pokazują, że takich incydentów jest stosunkowo niewiele w porównaniu do liczby zainstalowanych systemów – obecnie w Polsce mamy już ponad 1,5 miliona mikroinstalacji fotowoltaicznych. 

Według danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, w roku 2019 na terenie kraju doszło do 153 520 pożarów. Spośród tych pożarów, 31 994 dotyczyło obiektów mieszkalnych, co daje ok. 20%, a w przypadku domów jednorodzinnych ilość ta wynosiła 16 086, czyli 10%. Patrząc na przypuszczalną przyczynę pożaru, jako „wady urządzeń i instalacji elektrycznych” wskazano 5 773 zdarzeń, co daje 18% pożarów w budynkach mieszkalnych. W zdecydowanej ilości przypadków dotyczy to przestarzałych instalacji elektrycznych w starych budynkach. Na przestrzeni ostatnich lat obciążenie instalacji elektrycznych w mieszkaniach uległo znacznemu zwiększeniu. Niestety, rosnąca liczba urządzeń elektrycznych w domach nie idzie w parze z modernizacją i dostosowaniem instalacji elektrycznej do nowych wymagań. 

Punktem odniesienia w kwestii ryzyka pożaru instalacji fotowoltaicznej mogą być badania prowadzone przez niezależne instytuty badawcze. Według niemieckiego TÜV Rheinland oraz brytyjskiego BRE National Solar Centre, ilość pożarów wywołanych przez instalacje fotowoltaiczne stanowi w stosunku do wszystkich pożarów można mierzyć w promilach (promil – jedna dziesiąta procenta). Oznacza to, że przy właściwie wykonanym projekcie oraz prawidłowej instalacji, panele fotowoltaiczne są bardzo bezpieczne.

Panele fotowoltaiczne są bezpieczne, ale jak każda instalacja elektryczna, mogą stanowić zagrożenie pożarowe, jeśli nie są odpowiednio zainstalowane i konserwowane. Kluczem do minimalizacji ryzyka jest wybór wysokiej jakości komponentów, profesjonalny montaż oraz regularne przeglądy techniczne. 

Chcesz dowiedzieć się więcej o bezpieczeństwie instalacji fotowoltaicznych? Skontaktuj się z naszymi ekspertami, którzy pomogą Ci rozwiać wszelkie wątpliwości, zapewnią profesjonalne doradztwo i wsparcie na każdym etapie inwestycji.. Zainwestuj w odnawialne źródła energii z pełnym przekonaniem o ich bezpieczeństwie i efektywności!